دانستنی های کتونی
کفش کوهنوردی چیست؟ راهنمای انتخاب، ویژگی‌ها و نکات مهم قبل از خرید
کفش کوهنوردی یکی از مهم‌ترین تجهیزات هر فردی است که به رشته طبیعت‌گردی و کوهنوردی علاقه‌مند است. یک کفش مناسب نه تنها راحتی پاها را در مسیرهای طولانی تضمین می‌کند، بلکه از آسیب‌های احتمالی به مچ و انگشتان پا نیز جلوگیری می‌کند. با توجه به تنوع مدل‌ها، جنس‌ها و تکنولوژی‌های به‌کار رفته، انتخاب کفش کوهنوردی مناسب نیازمند دقت و آگاهی است. در این مقاله، با بررسی ویژگی‌های کلیدی کفش‌های کوهنوردی و ارائه راهنمای خرید کاربردی، شما را برای انتخاب بهترین کفش همراهی می‌کنیم تا هر قدم در مسیرهای طبیعی، ایمن و دلپذیر باشد.
کفش کوهنوردی چیست؟
کفش کوهنوردی، همانطور که از نامش پیداست، برای کوهنوردان و علاقه‌مندان به پیاده‌روی در مسیرهای دشوار و طبیعت طراحی شده است. برخلاف کفش‌های معمولی، این کفش‌ها طوری ساخته می‌شوند که پا را در برابر زمین‌های سنگی، شیب‌های تند و تغییرات آب و هوایی محافظت کنند؛ زیره مقاوم، کفی نرم و پشتیبانی خوب از مچ پا باعث می‌شود حتی در مسیرهای طولانی، فشار و خستگی به حداقل برسد. علاوه بر این، بسیاری از کفش‌های کوهنوردی ضدآب و تنفس‌پذیر هستند تا پاها در شرایط مختلف هم خشک و هم راحت باقی بمانند.
ویژگی های کفش مناسب کوهنوردی
کفش کوهنوردی از مهم ترین ملزومات رشته کوهنوردی است که در چند سال اخیر جزء یکی از پر طرفدار ترین ورزش ها در سراسر دنیا شناخته شده است. خوشبختانه اکثر جوانان ما هم به این مسیر پا گذاشتند و علاقه بسیاری به رشته کوهنوردی دارند. داشتن یک کتونی کوهنوردی راحت و استاندارد به شما کمک می کند تا بتوانید به راحتی از مسیر های پر پیچ و خم کوه های مختلف بالا و یا پایین بروید.
در عین حال به عضلات پا و همچنین کمر و دیگر قسمت های بدن شما آسیبی نرسد. جالب است که بدانید شایع ترین درد و بیماری بین کوهنوردان، زانو درد است! همین آمار نشان دهنده میزان اهمیت و وقتی است که باید صرف خرید و انتخاب بهترین کفش کوهنوردی بکنید.
ویژگی های کفش مناسب کوهنوردی:
- مقاومت بالا
- نرمی و راحتی
- زیره خارجی با عاج های مهندسی شده و محکم
- ساق بلند
- ضد آب بودن کفش
1- مقاومت بالا
مقاومت بالای کفش کوهنوردی بسیار مهم و حائز اهمیت است، زیرا رویه این کفش باید از پاها در برابر سرمای هوا و همچنین هنگام پایین آمدن از کوه امنیت پاهای شما را حفظ کند.
ضمن اینکه توجه داشته باشید محیط کوهستان یا به طور کلی طبیعت سخت و خشن است. اگر رویه کتونی کوه نوردی شما مقاومت و استحکام کافی را نداشته باشد، ممکن است شما تنها بتوانید در یک صعود از آن استفاده کنید. در نتیجه توجه به این مساله می تواند نوعی سرمایه گذاری برای شمایی باشد که مداوما کوهنوردی می کنید.
2- نرم و راحت بودن کفش
نرم و راحت بودن کتونی از دو چیز ناشی می شود: سایز مناسب و متریال استفاده شده در ساخت آن.
برای خرید سایز مناسب خودتان لازم است به چند نکته توجه کنید:
یک اینکه اول اندازه ی پای خود را پیدا کنید. به این صورت که پشت پایتان را به دیوار محکم کنید و بلندترین انگشت پایتان را علامت بزنید. فاصله ی دیوار تا نقطه ای که علامت زده اید را سانت بگیرید. عدد به دست آمده صول پای شماست. برای اینکه عرض پنجه ی خود را هم در بیاورید؛ دقیقا بعد از خط اتصال انگشتانتان به سینه پا (آنجایی که از بغل کمی بیرون زده است) تا کنار انگشت کوچکتان را علامت بزنید تا عرض پاهایتان را بدست آورید.
بهتر است تمام این اندازه ها را زمانی بگیرید که جوراب مخصوص کوهنوردی خود را هم پوشیده اید. با این اعداد به دست آمده شما حتی می توانید کتونی کوهنوردی خود را به صورت آنلاین نیز بخرید. چون با وجود این اندازه ها احتمال خیلی کمی وجود دارد که کتانی مناسب شما نباشد.
اگر کوهنورد فصلی نیستید و در هر فصلی برای کوهنوردی به دل طبیعت می زنید؛ توصیه می شود که حتما یک شماره بزرگ تر از سایز پایشان باشد تا بتوانید در فصل های سرد سال به وسیله جوراب های زخیم فضای اضافی داخل کفش را پر کنید.
از طرف دیگر ساختار زیره میانی کفش (آنجایی که شما پاهایتان را رویش می گذارید!) باید به گونه ای باشد که کاملا فضای نرمی برای پاهایتان بسازد. یعنی شما با پوشیدنش حس نکنید که پاهایتان را روی یکی از آن صخره های سفتی گذاشته اید که هیچ انعطافی ندارند.
با چنین زیره میانی نرم و راحتی، حس پاهای شما درون کتونی کوهنوردی بهتر می شود در نیتجه می توانید طولانی تر فعالیت کنید.
3- کفی کفش
کفی مهم جزء نکات مهم برای کفش کوهنوردی به حساب می آید، زیرا زیره های کفش باید در برابر ضربه های احتمالی و فشار های که هنگام بالا رفتن از صخره و کوه ساییده نشود. به همین دلیل داشتن عاج عمیق در زیر کفی کفش بسیار مهم و حیاتی است و از لیز خوردن احتمالی جلوگیری می کند.
متریال ساخت زیره خارجی بسیار مهم است. در واقع می توانیم بگوییم که تمام خاصیت هایی که در جمله ی بالا گفتیم خلاصه شده در متریالی است که کمپانی سازنده با آن زیره خارجی را ساخته است.
بهترین متریال برای ساخت زیره خارجی چیزی نیست جز رابر (Rubber). رابر نوعی پلاستیک است که بسیار با دوام و مقاوم بوده و میزان بالایی از اصطکاک را با انواع سطوح برقرار می کند. ضمن اینکه می تواند به هر شکلی درآید و محدودیتی برای سازنده کتانی ایجاد نکند.
برای اینکه تست کنید آیا کتونی کوهنوردی که خریده اید اصطکاک خوبی دارد یا ندارد، دستتان را رویش بکشید و بسنجید که آیا حرکتش کند است یا بدون ایجاد هیچ توقفی شما می توانید دستتان را رویش حرکت دهید. اگر مثل مورد دوم بود، کفش را پس بدهید! چون هیچ اصطکاکی ندارد.
به علاوه بسنجید که آیا ارتفاع عاج هایی که دارد و شکل آن ها به اندازه کافی مناسب است یا خیر. زمانی که تعداد عاج ها کم باشد یا ارتفاع آن ها مناسب نباشد، ممکن است به راحتی تعادلتان را از دست بدهید.
4- ساق بلند
بلندی ساقه کفش های استاندارد برای کوهنوردی بین ۱۴ الی ۱۹ سانتیمتر است، توجه داشته باشید که بلندی و مدل کفش به خوبی با پاهای شما همخوانی لازم را داشته باشد.
بلند بودن ساق کتونی می تواند از مچ پای شما در برابر پیچ خوردگی و آسیب محافظت کند؛ ضمن اینکه باعث شود جا به جایی پا درون کتونی به حداقل خود برسد که در نتیجه ی آن بازهم میزان تعادل شما بیشتر می شود.
5. ضدآب و در عین حال تنفس‌پذیر
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که باید در کفش کوهنوردی به آن دقت کنید، ترکیب خاصیت ضدآب بودن با تنفس‌پذیری است. در مسیرهای کوهستانی، احتمال برخورد با باران، برف یا عبور از زمین‌های مرطوب زیاد است، بنابراین کفشی که آب را به خود جذب کند، خیلی زود باعث خیس شدن پا و ایجاد تاول یا سرمازدگی می‌شود.
کفش کوهنوردی استاندارد باید بتواند از ورود آب جلوگیری کند، اما در عین حال اجازه دهد هوا به‌خوبی درون کفش جریان داشته باشد. این ویژگی باعث می‌شود پا در طول مسیر خشک و خنک بماند و از تعریق و بوی نامطبوع جلوگیری شود.
امروزه در بسیاری از مدل‌های حرفه‌ای از پارچه‌های پیشرفته‌ای مثل گورتکس (Gore-Tex) یا ایونت (eVent) استفاده می‌شود. این پارچه‌ها دارای منافذ بسیار ریز هستند که قطرات آب نمی‌توانند از آن عبور کنند، اما بخار حاصل از تعریق به‌راحتی خارج می‌شود. به همین دلیل، این نوع کفش‌ها هم در مسیرهای بارانی و هم در پیاده‌روی‌های طولانی عملکرد فوق‌العاده‌ای دارند.
در نهایت، اگر معمولاً در مناطق خشک‌تر و گرم‌تر کوهنوردی می‌کنید، بهتر است مدلی را انتخاب کنید که تهویه بیشتری داشته باشد؛ اما برای مسیرهای مرطوب یا برفی، کفش کوهنوردی ضدآب با لایه گورتکس یا مشابه آن بهترین انتخاب است.
عوارض کفش کوهنوردی غیر استاندارد چیست؟
این بلور غلط در بین برخی از مردم رواج پیدا کرده است که کفش کوهنوردی همان کفش های اسپرت یا ورزشی هستند. در واقع کفش های کوهنوردی با ظاهری کاملا متفاوت و حرفه ای طراحی شده که مناسب برای صخره نوردی، کوه نوردی، سنگ نوردی و حتی مسیر های دشوار ساخته شده است.
ما برای اینکه مطمئن شویم شما با استفاده از ویژگی های شمرده شده ی بالا، کفش کتونی کوهنوردی می خرید؛ آسیب های یک کتانی بد را هم گفته ایم؛ برای عبرت گرفتن، بخوانید!
- درد زانو و کمر و ساق پا
همانطور که می دانید برای انجام ورزش کوهنوردی باید از مسیر های سخت و هموار عبور کنید و هنگام بالا رفتن از کوه و صخره بدن فشار زیادی را متحمل می شود. بنابراین برای انجام این ورزش باید حتما از کفش های مخصوص استفاده کرد، زیرا کفش های ورزشی معمولی هنگام بالا رفتن از کوه به قسمت های مختلف بدن مانند؛ زانو، کمر، ساق پا، گردن آسیب جدی وارد می شود.
مورد بعدی از عوارض پوشیدن کفش های معمولی بعد از کوهنوردی و راه رفتن بسیار پس از گذشت چند ساعت شما در ناحیه پا دچار بی حسی و خواب آلودگی شده که به مرور برای ادامه مسیر و یا حتی پیاده روی معمولی را برای شما سخت می شود.
شاید هنگام خرید کفش مخصوص کوهنوردی قیمت بالای آن شما را منصرف کند اما خاطر جمع باشید که این کفش ها هیچ گونه آسیبی به پا، کمر و زانو… شما وارد نمی کند. پس برای هزینه نکردن برای دکتر روی کفش خوب تمرکز کنید.
- لیز بودن کفی کفش
در نظر داشته باشید که مهم ترین مسئله که برای خرید کفش کوهنوردی باید رعایت شود لیز نبودن کفی کفش است. بنابراین اگر شما از کفش های نامناسب برای بالا رفتن از کوه و صخره استفاده کنید احتمال لیز خوردن شما بسیار بالا است و در این صورت آسیب های جبران ناپذیری به بدن شما می رسد.
به همین دلیل کفی کفش های کوهنوردی را به گونه ای طراحی کردند که در قسمت زیر کفی شیارهای ایجاد شده که تا حد زیادی مانع از لیز خوردن و یا افتادن شما می‌شود. توجه داشته باشید که به هیچ عنوان از کفش‌های کتانی معمولی و کفش ورزشی ساده برای کوهنوردی استفاده نکنید.
اگر تازه کار هستید و نمی‌توانید کتونی کوهنوردی مناسبی برای خودتان انتخاب کنید، روی ما در کتونی استور حساب کنید. ما بهترین کفش ها را به شما پیشنهاد می کنیم.
راهنمای خرید کفش کوهنوردی
خرید کفش کوهنوردی شاید در نگاه اول ساده به نظر برسد، اما وقتی پای مسیرهای طولانی و سنگی در میان باشد، انتخاب درست اهمیت زیادی پیدا می‌کند. یک کفش نامناسب می‌تواند خیلی زود لذت مسیر را از بین ببرد و باعث خستگی یا تاول زدن پا شود. برای اینکه چنین تجربه‌ای نداشته باشید، قبل از خرید به چند نکته کلیدی توجه کنید:
۱. سایز و فرم مناسب پا
هیچ چیز بدتر از کفشی نیست که یا تنگ باشد یا لق بزند؛ کفش کوهنوردی باید دقیقاً اندازه‌ی پای شما باشد؛ نه زیاد چسبان، نه بیش از حد آزاد. هنگام پرو کردن، حتماً جوراب مخصوص کوهنوردی بپوشید و چند قدم راه بروید. اگر پاشنه‌تان از کفش جدا می‌شود یا به انگشت‌ها فشار می‌آید، یعنی سایز مناسب نیست.
۲. نوع مسیر و هدف شما
هر مسیری کفش خودش را می‌خواهد؛ برای پیاده‌روی‌های کوتاه و سبک، کفش‌های نرم و سبک مناسب‌ترند. اما اگر قصد دارید وارد مسیرهای سنگی، شیب‌دار یا چندروزه شوید، به سراغ مدل‌های مقاوم‌تر با محافظ مچ بروید. کفش‌های حرفه‌ای‌تر معمولاً سنگین‌ترند، اما در عوض از پا بهتر محافظت می‌کنند.
۳. جنس و کیفیت ساخت
به جنس رویه کفش توجه کنید. چرم طبیعی دوام بالایی دارد و برای مسیرهای سخت گزینه‌ای عالی است، اما ممکن است کمی سنگین‌تر باشد. مدل‌هایی که از ترکیب چرم و پارچه‌های مصنوعی ساخته شده‌اند سبک‌ترند و تهویه بهتری دارند. دوخت‌ها را هم بررسی کنید؛ اگر دوخت‌ها نامنظم یا شل باشند، احتمال باز شدن کفش در مسیر زیاد است.
۴. زیره و ضربه‌گیری مناسب
زیره کفش، نقش مهمی در تعادل و ایمنی دارد. مدل‌های باکیفیت معمولاً زیره‌هایی از جنس ویبرام (Vibram) دارند که چسبندگی فوق‌العاده‌ای روی سنگ، خاک یا مسیرهای لغزنده ایجاد می‌کند. وجود لایه ضربه‌گیر هم باعث می‌شود فشار کمتری به زانو و کف پا وارد شود، مخصوصاً در مسیرهای طولانی.
۵. وزن و راحتی کلی کفش
وزن کفش باید متناسب با نوع فعالیت‌تان باشد. کفش‌های سبک‌تر برای مسیرهای ساده‌تر مناسب‌اند و باعث خستگی کمتر می‌شوند. اما اگر برنامه‌ی شما شامل صعود یا مسیرهای سنگی است، کفش‌های سنگین‌تر با محافظ‌های قوی‌تر انتخاب بهتری هستند.
۶. امتحان کردن قبل از خرید
هیچ‌وقت کفشی را بدون امتحان کردن نخرید، حتی اگر برند مورد علاقه‌تان باشد. بهترین زمان برای امتحان کردن کفش، عصرهاست؛ چون پاها در طول روز کمی متورم می‌شوند و می‌توانید راحتی واقعی کفش را بسنجید. اگر در همان چند قدم اول احساس راحتی نداشتید، احتمالاً در مسیر طولانی‌تر هم دچار مشکل خواهید شد.
توجه داشته باشید همانقدر که انتخاب و خرید یک کفش مناسب اهمیت دارد، به همان میزان نحوه نگهداری از کفش کوهنوردی هم مهم است.
به طور کلی:
کفش کوهنوردی فقط یک وسیله برای پیاده‌روی در کوه نیست؛ در واقع، یکی از اصلی‌ترین همراه‌های شما در مسیرهای سخت و طولانی است. کفشی که درست انتخاب شود، می‌تواند تفاوت بین یک روز پر از خستگی و تاول، با یک تجربه‌ی لذت‌بخش و آرام در دل طبیعت را رقم بزند.
پیش از خرید، به نیاز خودتان فکر کنید: قرار است مسیرهای سبک و تفریحی بروید یا برنامه‌های سنگین و حرفه‌ای دارید؟ به تناسب همین هدف، سراغ کفشی بروید که از مچ پا خوب محافظت کند، زیره مقاوم داشته باشد و در عین حال سبک و راحت باشد. هیچ‌وقت فقط به ظاهر کفش یا نام برند اکتفا نکنید؛ راحتی پاهایتان در مسیر، مهم‌تر از هر چیز دیگری است.
در نهایت، اگر اهل طبیعت‌گردی و کوهنوردی هستید، داشتن یک کفش کوهنوردی باکیفیت سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌ای است. کفشی که درست انتخاب شود، سال‌ها همراه مطمئن شما در مسیرهای دشوار خواهد بود و اجازه می‌دهد از هر لحظه‌ی سفر و هر قدم روی زمین‌های کوهستانی، نهایت لذت را ببرید.
اگر در انتخاب سایز یا مدل کفش نیاز به راهنمایی دارید با کارشناسان ما تماس بگیرید.
کفش کوهنوردی چه فرقی با کفش معمولی دارد؟
کفش کوهنوردی مخصوص مسیرهای سخت و ناهموار طراحی شده و معمولاً زیره‌ای ضخیم‌تر، چسبنده‌تر و مقاوم‌تر دارد. این کفش‌ها از مچ پا بهتر محافظت می‌کنند و مانع ورود آب یا رطوبت به داخل می‌شوند، در حالی که کفش‌های معمولی چنین ویژگی‌هایی ندارند.
آیا همه‌ی کفش‌های کوهنوردی ضد آب هستند؟
خیر، همه‌ی مدل‌ها ضدآب نیستند؛ برخی از کفش‌های کوهنوردی با فناوری‌هایی مانند گورتکس (Gore-Tex) ساخته می‌شوند که در برابر نفوذ آب مقاوم‌اند، اما بعضی مدل‌ها فقط برای مسیرهای خشک طراحی شده‌اند. هنگام خرید حتماً به این ویژگی دقت کنید.
کفش کوهنوردی سبک بهتر است یا سنگین؟
این موضوع به نوع فعالیت شما بستگی دارد، برای مسیرهای ساده و پیاده‌روی‌های کوتاه، کفش سبک گزینه بهتری است؛ اما اگر قصد صعود یا کوهنوردی در مسیرهای صخره‌ای و سخت را دارید، مدل‌های سنگین‌تر با محافظ بیشتر برای مچ پا مناسب‌تر هستند.
چگونه بفهمم کفش کوهنوردی اندازه‌ی من است؟
کفش باید به‌خوبی پا را در بر بگیرد، بدون اینکه به انگشتان فشار بیاورد؛ بهترین زمان امتحان کردن کفش عصر است، چون پا در طول روز کمی متورم می‌شود. اگر هنگام راه رفتن پاشنه‌تان از کفش جدا می‌شود یا احساس لغزش دارید، یعنی سایز اشتباه است.
عمر مفید کفش کوهنوردی چقدر است؟
- طول عمر کفش بستگی به میزان استفاده و نوع مسیر دارد، اما معمولاً بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتر دوام می‌آورد. نگهداری درست، خشک کردن بعد از هر استفاده و تمیز کردن منظم باعث می‌شود عمر کفش بیشتر شود و کیفیت آن حفظ شود.
