معرفی و مشخصات انواع فوم و زیره کفش

تشخیص بهترین فوم و زیره کفش

فوم در ساخت زیره کفش، انواع مختلفی دارد که شناخت آن به شما در فرآیند انتخاب کتونی اسپرت مناسب کمک می کند. برای ساخت کفش‌ های ورزشی از انواع مختلف فوم استفاده می‌شود. در این مطلب قصد داریم برای شما اقسام فوم که در زیره کتونی بکار گرفته می‌شود را توضیح دهیم. با ما همراه باشید.

خوب بهتر اول از همه این سوال را مطرح کنیم که فوم دقیقا چیست ؟ در واقع فوم پلاستیک نرمی است که با حباب های هوا پر شده است. چیزی که باعث تفاوت در ویژگی فوم های مختلف می‌شود، تفاوت در جنس پلاستیک و کنترل اندازه و خواص حباب‌های هواست.

بطور کلی، فوم به دو دسته تقسیم می‌شود؛ فوم سلول باز (Open Cell) و فوم سلول بسته (Closed Cell). دانستن خواص هر فوم از قبیل چگالی، تراکم، مقاومت و قابلیت تنفس مهم است و شما را در خرید کتونی مناسب کمک می‌کند.

در تعریف چگالی و تراکم باید گفت که تراکم یا سختی سنجی به طور ساده یعنی چقدر فوم محکم و سفت است. بطور مثال فوم EVA با تراکم 25”C” برای لایه گذاری در رویه مشکلی ایجاد نمی‌کند ولی برای استفاده در زیره میانی بسیار نرم است.

و در تعریف مقاومت فوم هم به طور ساده می‌توان گفت “میزان جهش و برگشت فوم در جهت مخالف پس از فشرده شدن”. برای مثال اگر از یک فوم با تراکم پایین استفاده کنید بعد از چند روز له و صاف می‌شود.

فوم زیره سلول باز (Open Cell Foam)

فوم باز دقیقاً همان چیزی است که به ذهن خطور می‌کند. نوعی ترکیب پلاستیک است که باعث می‌شود سلول‌های فوم باز باشند، بنابراین هوا و آب به راحتی می‌تواند به آن وارد و از آن خارج شوند درست مانند اسفنج.

فوم‌های سلول باز عموماَ نرم هستند و می‌توانند از پولی اورتان ساخته شوند. این نوع از فوم معمولاَ با عنوان فوم  “KF” یا “KFF” شناخته می‌شوند. این فوم‌ها در تراکم های مختلف و تقریبا در هر ضخامت و رنگی وجود دارند. از این فوم در زبانه و یقه کفش استفاده می‌شود. لایه های نازکی از فوم PU در زیر بافت اکثر رویه کفش‌ها بکار می‌رود. دوخت در فوم PU فرو می‌رود بنابراین هیچ بیرون زدگی داخل ایجاد نمی‌کند که باعث آزار پا شود، علاوه بر این حمایت بیشتری از توری روی کفش می‌کند و از چروک شدن کفش جلوگیری می‌نماید.

فوم مشبک یا زنبوری (Reticulated Foam)

فوم مشبک باز ترین نوع فوم است. این فوم اغلب برای ایجاد مسیر تهویه هوا در کفش مورد استفاده قرار می‌گیرد. فوم مشبک تقریبا اسکلتی به نظر می‌رسد و هوا و آب به راحتی در داخل آن جریان پیدا می‌کند.

فوم حافظه دار (Memory Foam)

فوم حافظه دار (Memory Foam) نوعی پلی اورتان است که از ترکیب با چند ماده شیمیایی بدست می‌آید و چگالی و ویسکوزیته (چسبندگی) بیشتری دارد. ویژگی اصلی فوم حافظه دار این است که با سرعت خیلی کمی به وضعیت اولیه خود برمی‌گردد. در نظر داشته باشید این فوم برای همه جا مناسب نیست مثلا اگر در چکمه و بوت استفاده شده باشد در سرما انعطاف خود را از دست می‌دهد و سفت می‌شود.

فوم سلول بسته ( Closed Cell Foam )

اسم این فوم کاملا گویای خاصیت آن است. در این فوم هر سلول منفرد بوده و کاملا بسته و مهروموم شده بنابراین اجازه خروج گاز داخل آن را نمی‌دهد.

بطور عمومی فوم سلول بسته از فوم سلول باز چگال تر است. میزان کشسانی و سختی پلاستیک بکار رفته به اضافه اندازه سلول ها تعیین کننده چگالی نهایی فوم خواهد بود.

زیره میانی همه کفش از فوم سلول بسته ساخته می‌شود. اکثر فوم های سلول بسته شامل EVA (Ethyl Vinyl Acetate) ، PE (Polyethylene) ، SBR (Styrene Butadiene Rubber) ، PU (Polyurethane) ، لاتکس (Latex) و نئوپرن (Neoprene) می‌باشند.

هر کدام از این مواد دارای خواص و برتری های خاص خود هستند. فوم EVA  همانطور که قبلا گفته شد برای زیر لایه های توری استفاده می‌شود. یک لایه 2 میلیمتری EVA علاوه بر حمایت بافت رویه آن را ضد آب می‌کند.

نئوپرن و SBR در مواردی به کار گرفته می‌شوند که خاصیت کشسانی مورد نیاز باشد. لاتکس معمولا برای آستر یقه کفش کاربرد دارد. PE بسیار سبک است ولی دوام ندارد به همین علت محدود مورد استفاده واقع می‌شود.

چطور سفتی فوم را اندازه گیری کنیم؟

اندازه گیری سفتی و تراکم فوم های خیلی نرم می‌تواند کار مشکلی باشد. برای سنجش فوم نرم، سفتی با واحد پوند بر فوت مربع (Lbs per Sq. Foot) سنجیده می‌شود. مثلا یه فوم خیلی نرم سلول باز شاید سفتی و تراکمی در حدود 1.2 پوند بر فوت مربع ( در حدود 57.5 پاسکال) باشد. برای فوم های متراکم تر باید از یه دورومتر (سختی سنج) استفاده کرد.

Asker “C” یک دورومتر است که برای سنجش سختی تمام اجزای کفش شما می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. با دورومتر شما می‌توانید سفتی و تراکم مواد را بدست آورید. مثلا می‌توانید نقاط مختلف کفش رو آزمایش کنید و اعداد آن را بخوانید. اگر بخشی از فوم EVA استاندارد زیره میانی مورد بررسی قرار دهید عددی در حدود 55 را دریافت خواهید کرد. این عدد شاید برای یک کفی نرم 35 باشد. اگر به سنجش قسمت های مختلف ادامه دهید متوجه خواهید شد که خواندن سفتی قسمت های نرم کفش مشکل تر خواهد بود.

زمانی که نوبت به سنجش سختی قسمت های لاستیکی و پلاستیکی کفش برسد شما به یک دورومتر Shore “A” نیاز خواهید داشت. برای سنجش هر ماده کافیست میله کوچک در انتها دورومتر را بر روی سطح مورد نظر فشار دهید. دورو متر یک عدد برای میزان سفتی آن نمایش خواهد داد. حالا اگر مانند قسمت قبل سعی کنید قسمت های مختلف کفش را مورد بررسی قرار دهید متوجه می‌شود که خواندن مقادیر با این وسیله ساده تر است.

فوم های متداول در ساخت زیره کفش

• EVA (Ethyl Vinyl Acetate)

EVA متداول ترین ماده برای ساخت زیره میانی کفش های اسپرت و ورزشی است. EVA سبک، بادوام، فرم دهی آسان و مقاوم در برابر فشرده شده می‌باشد. ساخت زیره میانی کفش یا اجزای دیگر از این فوم، می‌تواند از طریق پرس داغ، پرس سرد، برش قالبی، تزریق و ماشینکاری صورت گیرد. EVA در طیف گسترده‌ای از تراکم و فرمولاسیون موجود است. این فوم می‌تواند مثل بالش نرم و انعطاف پذیر باشد یا مثل سنگ سفت باشد.EVA تقریبا در هر رنگی در دسترس می‌باشد و در انواع مختلف کفش ها یافت می‌شود. ازین فوم برای ساخت کفی کفش، جوراب های پد دار و لایه زیرین بافت رویه استفاده می‌شود.

• PU سلول بسته (Polyurethane)

پلی اورتان یا PU یک فوم رایج در ساخت کفش‌ است. فوم PU در قالب ها “دمیده” می‌شود. مایع ترکیبی که به همراه سلول های هوا داخل قالب دمیده می‌شود و آن را پر می‌کند. فوم PU برای ساخت زیره میانی کفش گردش و پیادروی مناسب و بادوام است. حتی می‌توان کل زیره ( زیره میانی و زیره خارجی یا عاج کفش) را یکجا با آن تولید نمود. در خیلی از کفش‌های پاشنه بلند خانوم ها زیره خارجی از جنس PU با تراکم بالا ساخته می‌شوند. همچنین از PU در تهیه کفی داخلی کفش به علت مقاومت در برابر فشرده شدن ، استفاده می‌شود.

• PE (Polyethylene)

پلی اتیلن عموما به صورت ورق تهیه می‌شود، زیرا براحتی می‌شود روی این فوم برش قالبی و لمینت انجام داد. تکه های بدست آمده بشکل پد ها و زبانه های داخلی کفش پرس می‌شوند. به علت اینکه PE در مقابل فشرده شدن بسیار ضعیف است، برای ساخت قسمت های زیر پا مناسب نیست و مورد استفاده واقع نمی‌شود. PE یک فوم سلول بسته و ضد آب است.

• SBR (Styrene butadiene rubber)

یک فوم بسیار نرم که اغلب بین دو لایه بافت دیگر لمینت می‌گردد. SBR فوم سلول بسته است و برای ضد آب کردن قسمت های محتلف به کار می‌رود. SBR اغلب به عنوان یک جایگزین سبک برای لاستیک نئوپرنی (Neoprene Rubber) مورد استفاده قرار می‌گیرد اما قابلیت کشسانی ندارد.

• PU سلول باز (Polyurethane)

این فوم شاید رایج ترین فوم در تولید کفش های اسپرت و ورزشی باشد. این فوم PU سلول باز بوده پس باید مواظب بود که پروسه ساخت چسب را به خود جذب نکند. لایه های نازک این فوم برای پشتیبانی به بافت و پارچه لمینت می‌شود. فوم PU در ساخت فوم زبانه و یقه کفش نیز اتخاذ می‌گردد. اغلب با نام فوم KFF بکار می‌رود. این فوم هم به سبب نرمی نمی‌تواند گزینه ای برای ساخت زیره کفش باشد.

• فوم لاستیکی لاتکس (Latex Rubber)

با فوم لاتکس به راحتی می‌توان اشکال پیچیده را در قالب های سر باز تولید کرد. لاتکس برای لایه گذاری در قسمت رویه کفش استفاده می‌شود ولی به عنوان زیره میانی کاربردی ندارد. روی ورق ها لاتکس با تراکم بالا می‌توان برش قالبی انجام داد و کفی داخلی تولید کرد.

امیدوارم این مطلب برای شما مفید بوده باشد، اگر سوال یا نظری دارید خوشحال می‌شویم با ما مطرح کنید.